به گزارش «اخبار خودرو»، تضاد منافع ملی با اهداف کاسب مآبانه افرادی که سود حاصل از واردات را به تولید داخلی ترجیح می‌دهند، باعث شده است در چند دهه اخیر خودروسازی کشور حرکت لاک‌پشتی را تجربه کند؛ حرکتی که حتی در برخی مواقع روبه‌عقب نیز بوده است.
کارشناسان معتقدند نتیجه اقداماتی که در تضاد با منافع صنعت ملی کشور باشد، چیزی جز نارضایتی مصرف‌کننده و زیان خودروساز در بر نخواهد داشت. از همین رو در سال‌های اخیر مدیران ناکارآمدی که درکی از بحث تحقیق و توسعه نداشتند، همواره تلاش کردند کفه واردات خودرو سنگین‌تر از تولیدات داخلی شود و همین رویکرد در کنار دلارهای نفتی، مانع از ارتقای پایه‌های صنعت خودرو کشور شده است.
اما این روزها با توجه به کاهش شدید درآمدهای حاصل از صادرات نفت، بار دیگر تقویت تولید داخلی بیش‌از گذشته موردتوجه قرار گرفته است، توجهی که شاید کمی دیر باشد اما می‌تواند - حداقل در بحث صنعت خودروسازی راهگشا باشد. رضا آریاراد، کارشناس صنعت خودرو، بیشتر در این خصوص توضیح می‌دهد.
درحال حاضر ۶هزار و ۴۸۱ دستگاه خودرو وارداتی پشت درهای بسته گمرک مانده و خاک می‌خورند، از همین رو تاکنون تلاش بخش‌های مختلف برای ورود این خودروها و تحویلشان به صاحبانشان بی‌ثمر بوده است. شما موافق ادامه ممنوعیت ترخیص این خودروها هستید یا به‌نظرتان باید هرچه سریع‌تر شرایط برای تحویلشان فراهم شود؟
بحث واردات به موضوعی پیچیده تبدیل شده و به‌نظر می‌رسد واردکنندها با زدوبندهایی که انجام می‌دهند سعی در واردات خودرو دارند. بگذارید مثالی در این باره بزنم، از زمان فروش نفت یعنی از سال ۱۲۹۰ تا به‌حال به جای اینکه شاهد پیشرفت صنایع مختلف باشیم، مسئولان فقط به فروش نفت و واردات بسنده کردند و همین امر، ایران را به یکی از بزرگ‌ترین کشورهای واردکننده محصولات خارجی تبدیل کرد.
درحال‌حاضر که ممنوعیت واردات را داریم فقط به این دلیل است که جلوی ارزبری بیشتر گرفته شود و این اقدام درراستای توانمندسازی تولیدکنندگان داخلی نیست. از همین رو شاهد هستیم دولت چندان تمایلی به آزادسازی خودروهای دپوشده در گمرک از خود نشان نمی‌دهد.
با این تفاصیل موافق ادامه ممنوعیت واردات هستید؟
موافق واردات خودرو نیستم و بیشتر امیدوارم این صنعت در مسیری قرار بگیرد که خودروسازان داخلی نیاز مردم را به بهترین نحو تامین کنند. در حال حاضر نیز حدود ۸۰درصد از خودروهای کشور را خودروسازان تولید کرده‌اند. البته این نکته هم حائزاهمیت است که خودروسازان در زمان تولید خودرو به سمت توسعه این صنعت هم حرکت کنند.
طی سال‌های گذشته نیز اگر خودروسازان هر چهارسال یک‌بار برای تغییر و پیشرفت محصولاتشان تغییراتی را ایجاد می‌کردند، امروز شاهد به وجود آمدن مشکلات متعدد در این صنعت نبودیم.
اکثر مصرف‌کننده‌های بازار خودروهای وارداتی معتقدند خودروهای داخلی از کیفیت کافی در مقابل خودروهای خارجی برخوردار نیستند و به جای سرمایه‌گذاری برای این بخش بهتر است واردات آزاد شود. نظر شما چیست؟
بله، خودروسازان بزرگ دنیا سال‌ها تلاش کردند و مراکز تحقیق و توسعه خوبی را هم برای بهبود تولیداتشان در اختیار دارند و روشن است که خودروهایشان هم از کیفیت بالاتری برخوردار هستند.
اما اگر واردات نداشته باشیم و چنین رویکردی نیز درداخل ایران شکل بگیرد، ما هم می‌توانیم مرحله‌به‌مرحله به پیشرفت‌ها و تکنولوژی‌های خودروهای روز دنیا برسیم و تولیدات باکیفیت‌تری داشته باشیم. خودروهایی که به‌طورحتم می‌توانند برای خود جایگاهی در بازار دنیا هم پیدا کنند.
اما واردکننده‌ها به این موضوع توجه ندارند و معتقدند نیاز قشر مرفه جامعه با خودرو داخلی تامین نمی‌شود. از طرفی ادعای این را دارند که واردات برای نزدیک به ۴هزار نفر اشتغالزایی کرده است و نباید جلوی آن را گرفت. آن‌هم در شرایطی است که صنعت خودرو برای حدود ۳میلیون نفر شغل ایجاد کرده است.
البته واردکننده‌ها این را هم می‌گویند که کالای وارداتی بدون درگیر شدن در هزینه‌های تحقیق و توسعه که به زمان بسیاری هم نیاز دارد، می‌تواند خودرو باکیفیت را در اختیار مشتری قرار دهد. هرچند طرح این بهانه‌ها شیرین است اما به‌هرحال جلوی توسعه این صنعت را می‌گیرد.
اشاره کردید به اینکه در صورت ممنوعیت واردات در سال‌های آینده صنعت خودرو داخلی هم توان صادرات خودرو به کشورهای دیگر را پیدا می‌کند، بنابراین به نظرتان بستن دروازه‌های وارداتی می‌تواند در آینده شرایط را برای رقابت با خودروسازان بزرگ فراهم کند؟
اگر بخواهیم صنعت خودرو موفقی داشته باشیم تا با خودروسازان بزرگ دنیا رقابت کنیم باید جلوی واردات گرفته شود. خودروسازان بزرگ دنیا هم از همین مسیر به جایی رسیده‌اند که محصولاتشان در سراسر دنیا خواهان دارد.
درحال حاضر به نظر شما قطعه‌سازان کشور از توان کافی برای تامین تمام قطعات موردنیاز این صنعت برخوردار هستند؟
درحال حاضر در بخش تامین قطعات «های‌تک» ضعیف هستیم و متاسفانه با وجود هزار و ۲۰۰ واحد قطعه‌سازی هنوز این بخش نتوانسته است موفق و موثر عمل کند. بنابراین درصورتی‌که واحدهای تحقیق و توسعه را برای این بخش‌ها هم فعال کنیم، می‌توانیم به روزی برسیم که خودروهای داخلی نیاز قشر مرفه را هم پاسخگو باشند.
در گذشته که کشورهای همسایه یا به بحث ساخت خودرو ورود پیدا نکرده بودند یا در سطوح ابتدایی این صنعت قرار داشتند، خودروسازان ما دست به تولید خودروهای باکیفیتی همچون زانتیا زدند. آیا باز هم می‌توانیم در این بازار رقابتی از همسایگان خود سبقت بگیریم؟
بله، همین طور است. همین کشور ترکیه تا چند سال گذشته حرفی برای گفتن در زمینه خودرو نداشت. اما حالا شاهد هستیم با مونتاژ سالانه حدود ۳۲میلیارد دلار صادرات دارد که از این رقم ۷۸ درصد سهم اروپاست.
نکته جالب اینکه ایراد کار را فهمیده‌اند و می‌گویند اگر بخواهیم درزمینه تحقیق و توسعه فعالیت کنیم، می‌توانیم تا سال ۲۰۲۱ خودرو داخلی خود را تولید کرده و تا سه برابر رقم مذکور فروش و صادرات داشته باشیم. آن‌ها در حال حاضر ۱۷۵ مرکز تحقیقات و توسعه ایجاد کرده‌اند.
اما در مقابل آن‌ها ما چه کردیم؟ از سال ۴۶ تا ۵۷ فقط به تولید همان خودرو پیکان قناعت کردیم و بعد از آن هم کشور درگیر مشکلات ناشی‌از جنگ شد و این صنعت به کندی پیش رفت. حالا هم داخلی‌سازی و تکیه بر توان داخل مطرح شده به خاطر بازگشت تحریم‌ها و جلوگیری از خروج ارز است. بنابراین امیدوارم روزی برسد این صنعت بدون اجبار ناشی‌از تحــــــریم به سمت توسعه حرکت کند.
